Janiewice, gmina Sławno
Janiewice, gmina Sławno
Nazwa niemiecka: Jannewitz
Nazwa przejściowa: Janowice
Janiewice to wieś sołecka położona około 12 kilometrów od Sławna. Sąsiaduje z Brześciem (ok. 2 km na północ). Wieś ma kształt wielodrożnicowy z czytelnym pierwotnym układem ulicowo-placowym. Wschodnią część wsi zajmowały zabudowania folwarczno – rezydencyjno – parkowe. Murowany dwór zbudowany został w połowie XIX wieku. Park składał się z dwóch części. Starsza – zachodnia – powstała w połowie XIX wieku, młodsza wschodnia – powstała na przełomie XIX i XX wieku. Park dzieliła droga.
Wioska ma metrykę średniowieczną. Należała do lenna rodu von Zitzewitz. W połowie XVI wieku było tam 25 gospodarstw chłopskich, każde po ok. 1-1,5 łana. Dokument wymienia także zagrodnika i kościelnego. W czasie wojny 30-letniej (1618-1648) wieś mocno ucierpiała. W końcu XVII wieku majątek nabył Adam von Podewils. Na początku XIX wieku lenno przechodzi na rodzinę von Blumenthal.
W roku 1874 Janiewice wraz z sąsiednimi wioskami (Łętowo, Żukowo, Gwiazdowo) nabywa książę Hohenzollern – Sigmaringen. Z Janiewic zarządzano wszystkimi folwarkami. W 1892 roku folwark
w Janiewicach liczył 2073 hektary. Hodowano tu głównie owce i bydło.
Był tam także młyn wodny i cegielnia. Przez kilkadziesiąt lat zarządcą majątku był H. Tischbein. Jego następca nie potrafił utrzymać rentowności majątku i w grudniu 1931 roku został sprzedany Berlińskiemu Towarzystwu Osiedleńczemu. Wszyscy robotnicy majątku otrzymali po 7,5 hektara ziemi na osiedlenie. Majątek przejął handlarz Paul Tresmer. W dworze urządził mieszkania czynszowe i sklep.
W 1818 roku w Janiewicach mieszkało 194 mieszkańców, w 1905 – 646, w 1939 – 730. Liczba gospodarstw wynosiła w 1871 roku -123, w 1905 -120, w 1939 -174. W wiosce w okresie międzywojennym było 16 gospodarstw powyżej 10 ha i 18 ponizej 10 ha. Po parcelacji, na początku lat 30-tych XX wieku, powstało 21 gospodarstw do l0 ha, 15 gospodarstw powyżej 15 ha i 7 powyżej 20 hektarów.
Przed 1939 rokiem we wsi działał punkt pocztowy, gospoda ze sklepem kolonialnym, rzeźnia, gabinet dentystyczny, izba porodowa, kasa oszczędnościowa, warsztaty rzemieślnicze: kołodziej, kowal, szewcy, krawiec, cieśle, rymarze. 73 mieszkańców pracowało w przemyśle i rzemiośle, 18 w handlu i transporcie, 11 w urzędach, a 116 było robotnikami. We wsi działały też: związek weteranów wojennych oraz związki
piłkarski i strzelecki.
Była także szkoła, do 1932 roku w starym obiekcie, później na cele szkolne zaadaptowano budynek domu szwajcarskiego. Do wsi należały przysiółki czyli skupiska kilku gospodarstw położonych poza zabudową stanowiącą integralną część wsi: Dąbrowiec, gdzie znajdowały się cztery gospodarstwa; Sowia Góra, gdzie znajdowała się cegielnia; Chomiec – folwark leśny, obecnie znajduje się tam gospodarstwo rybne zajmujące się hodowlą pstrąga; oraz Kowale, Białkowo (książęca leśniczówka nad jeziorem Chomiec) i Miłostowo (dawny folwark majątku)
Ewangelicka ludność należała do parafii w Żukowie. Armia Czerwona wkroczyła do wsi 5 marca 1945 roku. Ludność niemiecka została stopniowo wysiedlona. Część zabudowy wsi uległa zniszczeniu. W dawnym dworze zlokalizowano szkołę rolniczą, później mieściła się tu szkoła podstawowa oraz mieszkania dla nauczycieli. W latach 70-tych dwór przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Obecnie jest to własność prywatna.
Na rozwidleniu dróg powstała po roku 1945 kapliczka. We wsi działa ochotnicza straż pożarna i świetlica. W wiosce mieszka około 530 osób.
Autor: Jan Sroka
Fundacja „Dziedzictwo” w Sławnie.
Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.
Strona: archeo.edu.pl