Kosierzewo, gmina Malechowo
Kosierzewo, gmina Malechowo
Nazwa niemiecka: Kusserow
Nazwa przejściowa: Kozaczewo
Pierwsza wzmianka: 1230
Kosierzewo, gmina Malechowo, wieś leży przy drodze Sławno – Polanów, w odległości około 1,5 kilometra od Ostrowca w gminie Malechowo. Powstała we wczesnym średniowieczu jako zaplecze grodziska w Ostrowcu. Pierwsza wzmianka o niej pojawia się w roku 1230 jako miejscowości należącej do joannitów. Ich własnością była do XV wieku. Joannici wybudowali w tym czasie kościół.
W 1487 roku część wsi znalazła się w rękach rodu von Glasenapp, a część rodu von Ramel. W rękach von Ramelów wieś pozostawała do 1756 roku. L. Brüggemann zanotował że w końcu XVIII wieku znajdował się tu folwark, kościół, młyn wodny, kuźnia, owczarnia, gospodarstwo nauczyciela i 19 domów. Mieszkało w wiosce 11 chłopów. W końcu XVIII wieku majątek nabyła rodzina von Bonin, która posiadała go do początku XX wieku.
W latach 40-tych XIX wieku rodzina ta wybudowała dwór i duży zespół folwarczny. Dwór został rozebrany w latach 70-tych XX wieku. Wcześniej w latach 60-tych i 70-tych znajdowało się w nim przedszkole, do którego uczęszczały dzieci pracowników gospodarstwa hodowli zarodowej. Duży park o charakterze leśnym i o powierzchni ponad 21 hektarów powstał w drugiej połowie XIX wieku.
Na początku XX wieku majątek nabyła rodzina Görlitz, która posiadała go do 1939 roku. Właścicielką była wtedy Maria Görlitz. Liczył on 1230 hektarów gruntów. Wieś wraz z gruntami liczyła w połowie XIX wieku 1444 hektary, a w 1939 – 1455 hektarów. W 1818 roku mieszkało tu 229 osób, w 1895 – 360, w 1905 – 394, w 1925 – 398 i w 1939 – 425 osób. W 1871 roku były we wsi 52 domy, w 1905 – 69 i w 1939 – 83.
W wiosce działała dwuoddziałowa szkoła ludowa, która znajdowała się na południowym krańcu miejscowości. Budynek z XIX wieku został w latach trzydziestych XX wieku rozbudowany. Mieściły się
w nim dwa mieszkania dla nauczycieli. Ostatnim niemieckim nauczycielem był Hermann Hintze. Po wojnie działała tu polska szkoła. Ceglany kościół został zbudowany w XV wieku.
Ołtarz przedstawiał ukrzyżowanie i pochodził z II połowy XVII wieku. Na ambonie znajdowały się postacie czterech ewangelistów. Chrzcielnica pochodziła z końca XVII wieku. W połowie lat 60-tych XX wieku kościół został rozebrany.
Cmentarz ewangelicki położony był między kościołem a parkiem. Pochodził z połowy XIX wieku i miał powierzchnię 0,33 hektara. Układ wsi zdominowany był przez kompleks pałacowo-parkowy z kościołem. Nieco oddalony był zespół folwarczny. Zabudowę wsi stanowiły budynki czworakowe z gospodarczymi na zapleczu. Rosjanie zajęli wieś na początku marca 1945 roku.
Po II wojnie światowej na gruntach majątku powstał najpierw majątek zarządzany przez Rosjan, a następnie państwowe gospodarstwo rolne , przekształcone z kolei na gospodarstwo hodowli zarodowej,
podlegające pod Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Ostrowcu. Część Niemców zmuszona była w nim pracować do 1957/1958 roku, kiedy to pozwolono im wyjechać do Niemiec Zachodnich.
Z pierwotnego zespołu pałacowo-parkowego z folwarkiem zachował się układ przestrzenny oraz obszar dawnego folwarku z częścią zabudowy gospodarczej. Z dawnej zabudowy pozostały magazyn zbożowy, stodoła, chlewnia, suszarnia.
W północno – wschodniej części zespołu znajduje się dom administratora majątku zbudowany w latach międzywojennych XX wieku. Stan zachowania zespołu jest zły. Dawna zabudowa wsi uzupełniona została na potrzeby gospodarstwa rolnego zabudową blokami w części południowo –wschodniej.
Obecnie mieszka w wiosce około 260 osób. Dwa kilometry na wschód od wsi znajduje się gospodarstwo Augustenhof, polska nazwa Mirogniew. Kolejne gospodarstwa leżące blisko wsi to: Lupinenhof, obecna nazwa to: Łupiny oraz Ujatzhal, obecna nazwa to Ugacie.
Autor: Jan Sroka
Fundacja „Dziedzictwo” w Sławnie.
Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.
Strona: archeo.edu.pl