Łącko, gmina Postomino

Łącko, gmina Postomino

Nazwa niemiecka: Lanzig

Pierwsza wzmianka: 1394

Łącko, gmina Postomino, położone jest przy południowym brzegu jeziora Wicko. Graniczy z gruntami wsi Jezierzany, Wicko Morskie, Nacmierz i Korlino. Do wsi prowadzi asfaltowa droga odchodząca od szosy Nacmierz – Korlino, która przy pierwszych zabudowaniach przechodzi w drogę brukową.

Wioska leży na pagórku morenowym. Była wsią chłopską i kościelną. Posiada kształt regularnej okolnicy z owalnym placem pośrodku, na którym znajduje się kościół i stary cmentarz. Układ wsi zachował się do dziś.

Najstarsza wiadomość o wsi pochodzi z 1394 roku (poświadczenie założenia klasztoru Marienkron na terenie Korlina w pobliżu Łącka). Łącko należało do Urzędu Darłowskiego.

W dokumencie z początku XVII wieku wymienia się 11 chłopów posiadających zagrodę, 3 chałupników, kowala, 2 chałupników zajmujących się drogami. Natomiast w spisie mieszkańców z 1648 roku wymieniono sołtysa, 14 chłopów, 3 chałupników. W wiosce było wtedy 80 koni, 29 źrebaków, 103 krowy i jałówki, 13 owiec, 169 świń.

W 1784 roku wieś miała kaznodzieję, zakrystiana, zagrodę sołecką, 13 zagród chłopskich, 4 chałupników zajmujących się drogami, 3 małorolnych, kuźnię, i chatę pasterza. W 1864 roku wieś wraz z gruntami liczyła 658,7 hektara. Podobnie w 1939 roku – 659,9 ha.

Liczba ludności wynosiła: w 1818 roku – 288, w 1864 roku – 476, w 1905 roku – 427, w 1939 – 365 osób. Liczba gospodarstw domowych wynosiła w 1871 roku – 85, w 1905 – 87, w 1939 – 89. W 1939 roku 16 gospodarzy posiadało do 5 hektarów gruntów, 28 od 10 do 20 ha, 4 od 20 do 100 ha. W 1914 roku wieś została zelektryfikowana.

Ostatnim sołtysem przed 1945 rokiem był Willi Frenz. W końcu lat 30-tych we wsi były dwa młyny wiatrowe, 2 gospody, sklep, 2 kowali, kołodziej, piekarz, ogrodnik, szewc , bednarz, stolarz, 2 krawców, murarz, zawodowy muzyk. Działał punkt pocztowy i bankowy oraz stowarzyszenia: weteranów wojennych, jeździeckie, gimnastyczne, śpiewacze oraz ochotnicza straż pożarna

Trzynawowy kościół – ceglany na kamiennej podmurówce – zbudowany został około 1500 roku. Odnawiano go w latach 1855-1860. Kościół posiadał 3 średniowieczne dzwony. Jeden z dzwonów zdjęto
podczas II wojny światowej i przeniesiono do kościoła w Heidbergu koło Kolonii. W 1945 roku kościół został uszkodzony. Do parafii należały Nacmierz, Wszedzień, Jezierzany, Wicko, Królewo i Korlino. Ostatnim pastorem był Gädicke (w latach 1927-1945). Z cmentarza przykościelnego zachowało się kamienne ogrodzenie, gotycka ceglana brama oraz szpaler pomnikowych lip. Obok kościoła stał pomnik
poświęcony poległym w I wojnie światowej. Zachował się jego cokół, na którym znajduje się figura Matki Boskiej. Od reformacji do 1945 roku była to świątynia ewangelicka

Po wojnie kościół przejęli nowi, katoliccy mieszkańcy wsi. Poświęcony został 1 lutego 1946 roku. Parafia w Łącku utworzona została 1 czerwca 1951 roku. Kościoły filialne parafii znajdują się w Jarosławcu (p.w. Przemienienia Pańskiego) i w Rusinowie (p.w. Narodzenia NMP).

Już około 1600 roku pastor Christian Bilang urządził prywatną szkołę dla synów zamożnych chłopów. Była to najstarsza szkoła na ziemi postomińskiej. Nauczycielem był kościelny. W 1854 roku zbudowana została szkoła jednoklasowa. W okresie międzywojennym uczęszczało do niej 25-30 dzieci. Ostatnim niemieckim nauczycielem był Pommerening ( w latach 1930-1945).

Większość zagród wzniesiona została w konstrukcji ryglowej w formie czworoboku i pochodzi z XIX wieku. Wiele z nich zachowało się do dziś. Z Łąckiem związanych jest kilka legend, m.in. o Hansie Langu, widmie przy murze kościelnym, kościelnych dzwonach.

Armia Czerwona wkroczyła do Łącka 8 marca 1945 roku. W listopadzie 1945 roku ludność niemiecka została wysiedlona. W październiku 1945 roku działał już urząd pocztowy. Do lat 90 tych XX wieku działała rolnicza spółdzielnia produkcyjna. We wsi działał też klub książki i prasy.

W wiosce działa Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Agroturystyczne „Strzecha”. Są dwa sklepy. Nad jeziorem jest przystań rybacka. Coraz lepiej rozwija się agroturystyka. Stowarzyszenie Agroturystyczne „Strzecha” oraz Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej i Grupa „Wędrownych Architektów” przez kilka lat realizowała projekt „Zobaczyć Łącko”. W lecie organizowany był festyn i warsztaty szachulcowe poświęcone budownictwu ryglowemu.

Przez kilka lat małżeństwo Ewa i Andrzej Safaderowie organizowali w swoim gospodarstwie agroturystycznym międzynarodowy plener plastyczny, którego efektem jest bogaty zbiór widoków Łącka.
W 2007 roku wyremontowano i wyposażono świetlicę. Nad jeziorem znajduje się pomost. Działają sklepy spożywczo-przemysłowe oraz piekarnia. Znajdują się 73 gospodarstwa rolne, w tym 5 powyżej 15 ha.
We wsi mieszka około 240 osób.

Autor: Jan Sroka

Fundacja „Dziedzictwo” w Sławnie.

Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.

Strona: archeo.edu.pl