Marszewo, gmina Postomino
Nazwa niemiecka: Marsow
Nazwy przejściowe: Marzewo, Maszewo.
Marszewo, gmina Postomino, położone jest przy drodze Postomino – Górsko, około 16 kilometrów od Sławna. Od zachodu sąsiaduje z gruntami wsi Królewo, od północy z Górskiem, od wschodu ze Złakowem, a od południa z Postominem i Pieńkowem. Jest wsią okolnicową powstałą wokół kościoła i dawnej siedziby rycerskiej. Dawny majątek i skupisko zagród znajdowało się na południowy zachód, około 800 metrów od kościoła
Około ¾ wsi wraz z kościołem znajduje się po wschodniej stronie szosy Postomino – Górsko, pozostała część po stronie zachodniej. Pół kilometra od centrum wsi znajduje się jezioro Marszewskie mające wydłużony kształt (długość około 1 km, powierzchnia 18 hektarów). Jezioro połączone jest rowem młyńskim z odległym o około 4 km jeziorem Wicko. Pierwotny układ wsi zachował się do dziś. Zachowała się także duża część starej zabudowy.
Na początku XVI wieku wraz z Górskiem i Złakowem wieś była lennem rodziny von Puttkamer. W tym czasie we wsi mieszkało 2 zagrodników, młynarz i owczarz. W końcu XVIII wieku w Marszewie oprócz trzech majątków funkcjonowały: wiatrak, młyn wodny i kuźnia. Łącznie było 31 zabudowań. Wieś zamieszkiwali m.in.: zakrystian, pastor, kowal, 13 kmieci (bogatych chłopów), jeden półkmieć i dwóch zagrodników.
W 1911 roku dobra nabył hrabia Wilhelm von Zittzewitz, który w 1916 roku przekazał je synowi Georgowi. W 1936 roku nastąpił podział ziemi. Majątek o powierzchni 63,5 ha został nabyty przez Otto Hellinga. Część majątku Georg von Zittzewitz sprzedał Pomorskiemu Towarzystwu Ziemskiemu.
W 1818 roku wieś liczyła 184 mieszkańców, w 1864 – 412, w 1895 – 327, w 1905 – 355, w 1939 – 381. Liczba gospodarstw wynosiła: w 1871 roku – 84, w 1905 roku – 83, w 1939 – 93. Przed 1939 rokiem w wiosce była gospoda ze sklepem, drugi sklep, młyn, mieszkało kilku rzemieślników, którzy posiadali gospodarstwa rolne, szewc, 4 krawców, murarz, stolarz, cieśla, 2 kowali, piekarz, ponadto: handlarz bydła, dróżnik, akuszerka. Działały stowarzyszenia: weteranów wojennych , strzeleckie, kolarskie.
W wiosce było 1 gospodarstwo powyżej 20 ha, 21 od 10 do 20 ha, także 21 od 5 do 10 ha oraz 28 poniżej 5 ha. Większość mieszkańców utrzymywało się z rolnictwa, część była robotnikami, a 8 było urzędnikami.
Kościół marszewski zbudowany został w XIV stuleciu. Z tego okresu z pewnością pochodzi wieża. Korpus wzniesiono w 1863 roku w miejsce wcześniejszego. Świątynia usytuowana jest w centrum wsi na niewielkim wzniesieniu. Wokół kościoła znajdował się cmentarz. W XIX wieku powstał nowy cmentarz na północno – zachodnim krańcu wsi.
W kościele znajduje się renesansowa ambona z początku XVII w. z figurami ewangelistów oraz barokowy ołtarz z XVIII w. Po II wojnie światowej kościół w Marszewie został poświęcony 3 lutego 1946 roku i był kościołem filialnym parafii w Łącku, a od 1973 roku jest kościołem filialnym parafii Postomino.
Szkoła istniała we wsi już w XVII wieku. Naukę prowadził pastor
lub kościelny. Budynek szkolny składał się z izby lekcyjnej i mieszkania dla nauczyciela. W 1881 roku zbudowano nową szkolę jednoklasową. Ostatnim nauczycielem przed 1945 rokiem był Stritzel. 6 marca 1945 roku do wsi wkroczyły wojska radzieckie. Ludność niemiecka została wysiedlona w grudniu 1945 roku.
Liczba gospodarstw rolnych obecnie wynosi 45, w tym 16 powyżej 15 ha. We wsi działa ochotnicza straż pożarna, funkcjonuje sklep. Po wojnie w Marszewie przez wiele lat funkcjonowała szkoła podstawowa dziś już nie istnieje. We wsi mieszka nieco ponad 220 osób.
Autor: Jan Sroka
Fundacja „Dziedzictwo” w Sławnie.
Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.
Strona: archeo.edu.pl