Pieńkowo, gmina Postomino

Nazwa niemiecka: Pennekow

Nazwa przejściowa: Pieńkowo Stare

Pierwsza wzmianka: 1308

Pieńkowo, gmina Postomino to wielodrożna ulicówka leżąca przy drodze Darłowo – Ustka. Grunty wioski graniczą z Chudaczewem, Królewem, Wilkowicami i Postominem. Dzieje Pieńkowa sięgają średniowiecza. Od XIV stulecia do 1945 roku wieś należała do rodziny von Below, która była właścicielem także sąsiednich wsi: Pałowa, Postomina, Pieszcza.

W 1784 roku w Pieńkowie były dwa folwarki. Mieszkało 17 chłopów, 6 chałupników, nauczyciel. Była także kuźnia. Do Belowów należał folwark Seehof (Stawiska), Kleinwaldhof, Heinrichsfelde (Budziesław) oraz Pieńkówko i cegielnia Nowe Pienkówko (Mszana). Folwarki razem ze wsią miały 36 gospodarstw.

Przed II wojną światową majątek należał do Sybille Schach von Wittenau z domu Below. Miał 818 hektarów, w tym 529 ha pól uprawnych, 49 ha łąk oraz 220 ha lasów.

We wsi były 43 gospodarstwa poniżej 10 ha, 30 od 10 do 20 ha oraz 6 powyżej 20 ha. Była to wtedy jedna z większych wsi w okolicy. Głównym zajęciem rolników była hodowla krów mlecznych. Mleko odstawiano do mleczarni w Masłowicach.

Pieńkowo zamieszkiwało w 1939 roku 701 mieszkańców ( w 1818 – 336, w 1871 – 825, w 1905 – 774, w 1925 – 848). Wieś liczyła 164 gospodarstwa. 136 mieszkańców zatrudnionych było w rzemiośle i przemyśle. Najwięcej osób pracowało w cegielni w Nowym Pieńkówku. We wsi była gospoda ze sklepem, 2 młyny, kuźnia. Mieszkał cieśla, 2 młynarzy, 2 murarzy, 2 kołodziei, 3 stolarzy, 3 kowali, 3 szewców, 2 ogrodników, piekarz, rzeźnik i wielu innych rzemieślników. Działało stowarzyszenie weteranów wojennych i sportowe oraz szkoła.

Kościół znajdował się w środku wsi. Zbudowany został w XVII stuleciu – do starszej, XV-wiecznej wieży – dobudowano nową nawę. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVIII wieku. Cmentarz przykościelny pochodzi z XVI wieku. Zachował się tu cokół pomnika poświęconego pamięci mieszkańców, którzy polegli w I wojnie światowej. Na przełomie XIX i XX wieku założono cmentarz wiejski. Znajduje się na nim niewielka kaplica pochodząca z tego samego okresu.

Kompleks pałacowo – parkowy i folwarczny znajduje się w centrum wsi. Heinrich Friedrich von Below w 1851 roku wybudował pałac w Stawiskach (Seehof). Obecnie to część Pieńkowa. Jego wnuk Gerhard Heinrich Philipp von Below, w latach 1892-1906 starosta sławieński, wzniósł nowoczesną siedzibę z wykorzystaniem części starego domu. Budowę ukończono w 1907 roku. Po II wojnie światowej mieścił się tu Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej. Mieścił się w nim także dom kultury i biblioteka. Obecnie stanowi własność prywatną.

Wojska radzieckie wkroczyły do Pieńkowa 8 marca 1945 roku. Ludność niemiecka wysiedlona została w grudniu tego samego roku. Obecnie jest to jedna z większych wsi w gminie licząca około 700 mieszkańców.

We wsi przez 40 lat działała szkoła podstawowa i zakład doskonalenia zawodowego. Od 2007 roku działa Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Aktywności Pieńkowo-Pieńkówko „Razem Lepiej”. To tutaj powstał przed laty pomysł utworzenia kapeli ludowej „Pienkowianie”, czy wydawani miesięcznika „Szept Postomina”.

Autor: Jan Sroka

Fundacja „Dziedzictwo” w Sławnie.

Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.

Strona: archeo.edu.pl